Birmańska wiosna

Po latach izolacji Birma, obecnie zwana Myanmarem, staje się łakomym kąskiem dla międzynarodowych inwestorów. Zęby ostrzą na nią nie tylko kraje zachodu, wraz z postępem reform stopniowo znoszące sankcje ekonomiczne, ale również sąsiednie kraje azjatyckie – Singapur, Japonia, Indie i przede wszystkim Chiny.

Do tej pory rządzony przez juntę wojskową (choć obecnie już bez mundurów i w cywilu) wciśnięty pomiędzy dwóch wciąż wzrastających gigantów – Chiny i Indie, uważana był za pariasa wśród krajów Azji, a jej kontakty z krajami ościennymi były mocno ograniczone. Prawa człowieka w Birmie były rażąco nieprzestrzegane, co stanowiło jedną z przyczyn odsunięcia się od niej krajów Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych i Kanady. Liczącymi się graczami na birmańskim boisku pozostawały jednak Chiny, Indie i Korea Południowa. Dopiero niedawno, w 2010 roku, po blisko 60 latach dyktatury, odbyły się pierwsze wolne wybory. Jakkolwiek opozycja uważała je za upozorowane, a  w nowym rządzie wciąż zasiadali znani z dyktatury generałowie, udało się przeforsować kilka istotnych reform, które umożliwiły Birmie demokratyczne zmiany i otwarcie się na świat – przynajmniej w teorii.

 

Po dekadach zamknięcia Birma wydaje się być niezaoranym kawałkiem żyznej ziemi. Kraj oferuje potężny potencjał inwestycyjny w praktycznie każdym sektorze, począwszy od rolnictwa, przez surowce naturalne, budownictwo, energetykę, telekomunikację czy bankowość. Oczywiście, potrzeba lat, aby usprawnić system inwestycji, infrastrukturę, czy wykształcić nową kadrę urzędniczą, jednak najważniejszym problemem mogącym odstraszyć potencjalnych inwestorów jest wciąż niestabilny aparat rządowy oraz brak jasnych reguł inwestycyjnych.

Coraz ważniejszym źródłem dochodu Birmy jest turystyka. Kraj wypełniony jest unikalną buddyjską architekturą, projekty wnętrz tysięcy starożytnych pagód mogą stać się wielką atrakcją turystyczną. Jakkolwiek jednak branża turystyczna działa jak magnes na zagranicznych inwestorów, zyski z niej czerpane omijają w dużej mierze kieszenie lokalnych społeczności.

Gospodarka Myanmaru jest jedną z najsłabiej rozwiniętych na świecie, co jest efektem dekad stagnacji, złego zarządzania i izolacji. Kluczowe gałęzie przemysłu były przez lata kontrolowane przez dyktaturę. Korupcja jest wszechobecna, dodatkowo juntę oskarża się o handel heroiną na ogromną skalę. Słabo zurbanizowany, gęsto zalesiony kraj jest jednym z głównych producentów drewna tekowego na świecie i głównym źródłem jadeitu, pereł, rubinu i szafiru. Pod niezwykle żyznymi glebami ukryte są złoża olejów i gazu. Mimo tego bogactwa, ludzie żyją w nędzy.

Wiele z zachodnich firm jubilerskich odmówiło korzystania z zasobów Birmy, pomimo doskonałej jakości kamieni szlachetnych, ze względu na rażące zaniedbania praw człowieka w tym regionie. Zagraniczne inwestycje na tym polu pochodzą więc przede wszystkim z krajów ościennych nie zważających na problemy etyczne: Chin, Singapuru, Korei Południowej, Indii czy Tajlandii, która kupuje większość wydobywanych w Birmie kamieni szlachetnych. Również krótko po upadku reżimu pierwszymi firmami, które uzyskały koncesję na wydobycie złóż mineralnych były Malezja, Singapur i Tajlandia. Do ogromnych inwestycji w rafinerie szykują się Chiny.

Jak twierdzą eksperci, azjatyccy inwestorzy zainteresowani są wyłącznie ukrojeniem jak największego kawałka z birmańskiego tortu, poszanowanie demokracji czy praw człowieka nie mają tu żadnego znaczenia. Z drugiej jednak strony, wzmocnienie gospodarcze byłoby równoległe do reform politycznych. Korzystne środowisko ekonomiczne przybliżyłoby również Birmę do rozwiązania jednego z bardziej palących jej problemów: nawracających zamieszek na tle etnicznym.

Pozytywnym aspektem obecnie złej sytuacji gospodarczej Myanmaru byłby więc fakt, że nawet małe zmiany mogą dać duże efekty, zwłaszcza jeśli chodzi o standard życia przeciętnego obywatela. Miejmy nadzieję, że birmańska wiosna przyniesie ze sobą ocieplenie nie tylko klimatu ekonomicznego, ale i politycznego.

Obejrzyj zdjęcia z Birmy